به گزارش خبرنگار مهر، محسن شتی رئیس سلامت سالمندان وزارت بهداشت در نشست تخصصی در خصوص توانبخشی بهنگام دوران سالمندی که صبح امروز به همت سازمان بهزیستی کشور و به صورت ویدئو کنفرانسی برگزار شد، گفت: سالمندان گروهی از جمعیت هستند که به واسطه شرایط خاصشان نیاز به مراقبت بیشتر دارند و اگر فکر می کنیم به اندازه ۱۰ درصد جمعیت کشور که دارند به آنها نمی رسیم و کم کاری می کنیم باید تجدید نظر کنیم. باید حداقل به اندازه نسبتی که در جمعیت دارند به آنها توجه کنیم و ۱۰ درصد توجه، تمرکز، منابعمان به آنها باشد در حالیکه این افراد بیش از ۱۰ درصد نیاز به توجه دارند. تعدد مشکلات روحی و جسمی و ناتوانی ها و شرایط خاص اجتماعی و نیاز به مراقبت دارند.
وی ادامه داد: سالمندی در کشور الگوی با نسبت جنسی تقریباً مساوی دارد ولی دارد به سمت الگوی زنانه حرکت می کند. در تعدادی از استان ها این اتفاق افتاده است و درصدی از سالمندان ما به واسطه فوت همسر و بخش کمتری به خاطر طلاق تنها هستند یعنی بدون همسر زندگی می کنند و به طور کلی ۱۷ درصد است اما این تعداد سالمند تنها در مردان کمتر و در زنان بیشتر است. حال اگر ببنیم که سالخوردگی زنانه می شود و سالمندانی که درصدی تنها زندگی می کنند در زنان بیشتر است ما متوجه مشکلات دیگری می شویم.
وی ادامه داد: مساله اینجاست که زنان سالمندی که همسر دارد از پوشش بیمه‌ای بهتری برخوردار هستند و حتی بیمه تکمیلی بهتر دارند. یعنی هر چه به سمت سالمندان بی پناه تر می رویم کمتر حمایت می شوند. بیشتر سالمندان زن، زنانی هستند که شغل و منبع درآمدی ندارند و واقعیت این است که در سیستم بهداشتی و رفاهی باید یکبار دیگر نگاه کنیم و گروه های پر خطر تر را پیدا کنیم و در سیاست گذاری مورد توجه قرار دهیم.
وی بیان کرد: سالخورده ترین استان ما گیلان است که ۱۳ درصد سالمند دارد و سیستان و بلوچستان با داشتن ۴ تا ۵ درصد کمترین سالمندان را در کشور دارد. اگر ۱۲ درصد یک جمعیت سالمند باشد آن جمعیت سالخورده محسوب می شود. در نتیجه برخی استان ها مثل گیلان ما وارد سالخوردگی جمعیت شده و نیاز به خدمات بهداشتی و درمانی دارد.
رئیس سلامت سالمندان وزارت بهداشت بیان کرد: ما ۱۰ درصد سالمند در کشور داریم اما نکته دیگر هم این است که این ۱۰ درصد ۴ تا ۵ برابر نسبتشان دارند از خدمات درمانی و اشغال تخت استفاده می کنند. نزدیک ۴۰ درصد و در برخی استان ها ۵۰ درصد تخت های بیمارستانی و مراقبت ها را به سالمندان اختصاص می دهیم. یعنی به نسبتی که در جمعیت دارند در بیمارستان ها از خدمات بستری بیشتری استفاده می کنند اگر با همین وضعیت پیش برویم در سال ۱۴۲۰ که ما دو برابر شدن جمعیت سالمندی را داریم با شرایط دشوار تری رو به رو خواهیم بود.
شتی اظهار کرد: ما ۴۰ سال طول کشید تا سالمندان مان دو برابر شود و ۲۰ سال طول می کشد تا سالمندان دو برابر شود و در مدت زمان کمتری باز هم این جمعیت دو برابر می شود مگر اتفاق دیگری در این میان بی افتد. در کشورهای پیشرفته ۱۲۰ سال وقت داشتند که جمعیت سالمندشان دو برابر شود و با منابع و زیرساخت هایی که داشتند ۱۲۰ سال فرصت داشتند اما ما ۲۰ سال فرصت داریم برای مهیا کردن شرایط پس حواسمان باشد که وضعیت خوبی در شرایط سالمندی نداریم و زمان کمی هم داریم. امیدوارم بتوانیم با اقدامات به موقع عقب ماندگی را جبران کنیم. باید با چشم باز قدم برداریم تا بدانیم به کجا می خواهیم برویم. ضرر و آسیب زیادی دیدیم از برنامه های عملیاتی که روی هوا می ماند.
رئیس سلامت سالمندان وزارت بهداشت بیان کرد: استان های بسیار زیادی سالخوردگی شان زنان می شود مثل همدان و بوشهر و در روستا نیز نصف استان های کشور هنوز نسبت زنان سالخورده به مردان سالخورده ۵۰ به ۵۰ هستند پس سالخوردگی زنانه در شهرها دارد اتفاق می افتد.
وی گفت: وضعیت بیمه پایه در سالخوردگان را که بررسی کنیم می بینیم که به طور کلی بیمه در بخش روستایی وضعیت بهتری نسبت به شهری دارد. در جنس مرد و زن هم تفاوت زیادی نمی بینیم و همینطور در گروه های سنی مختلف هم تفاوت زیادی نمی بینیم. اما درباره بیمه تکمیلی وضعیت فرق دارد. کمی بیش از ۲۰ درصد جمعیت کشور تحت پوشش بیمه تکمیلی است در سالمندان ۳۱.۳۴ درصد سالمندان است ولی این عدد کفایت نمی کند و باید رشد کند. در روستاها البته یک سوم سالمندان کشوری که بیمه تکمیلی دارند، در روستا هستند و این نشان می دهد باید توجه بیشتری به آنها بکنیم چون کسانی که در روستا هستند به خدمات بیشتری نیاز دارند.
وی ادامه داد: در سلامتی خیلی موارد نقش دارد و تنها در وزارت بهداشت نمی توان کار جدی در این زمینه کرد.
وی گفت: طبق پیش بینی ها در ۲۰۵۰، ۸۰ درصد جمعیت سالمندی دنیا در کشورهای با درآمد متوسطه به پایین زندگی می کنند و این نکته قابل توجه است. پیش بینی می شود ایران در آینده پیرترین کشور منطقه در آینده را خواهد بود و چین و شیلی در حال حاضر سالخوردگی شان نسبت به دنیا بالا نیست ولی در آینده بالا خواهد رفت. در ایران ۱۴۲۰ دهه شصتی ها به سالمندی می رسند و ما در دهه ۶۰ درصد باروری بالا رفت و در سال های بعدی پایین آمد. این سن به مدرسه که رسید مدارس چند شیفته شد و به کنکور که رسیدند بحران ایجاد کرد و در ۱۴۲۰ به سالمندی می رسند و باید ما آماده باشیم.
رئیس سلامت سالمندان وزارت بهداشت ادامه داد: در سنین بازنشستگی افراد ۲۵ سال از عمرشان باقی مانده است و یک سوم عمرشان در واقع باقی مانده است و خیلی بی انصافی است که بگوییم تنها کاری که آنها دارند این است که باید برود بنشیند در پارک بلکه باید مراقبت کنیم تا بتواند زندگی ارزشمند و سالم داشته باشند. سالمندی به معنای از کار افتادگی نیست و به عنوان افراد مولد باید فعال باشند و اگر تخصص و مهارت داشته باشند باید جذب بازار کار شوند و باید این شرایط را فراهم کنیم. وقتی افزایش طول را داریم باید زندگی سالم و فعال هم داشته باشند.
شتی همچنین گفت: سالمندان شاغل کمترین نیاز به بستری را داشتند چون سالمندانی که فعال هستند نیاز به بستری داشتند و از نظر مراجعه ۷.۴ به ازای هر ۱۰۰ نفر نیاز به مراجعه داشتیم و در سالمندان بیش از ۱۷ درصد نیاز به سالمندی داریم.
وی درباره شاخص های سلامتی از مطالعات مختلف کشوری گفت: سازمان بهزیستی در تدارک یک پیمایش ملی در حوزه سالمندی است که بسیار ارزشمند است. اما تا کنون در مطالعاتی که انجام شده به شاخص هایی رسیده ایم. اینها مطالعاتی با حجم نمونه های بالاست. درباره وضعیت ناتوانی در حداقل یک مورد از فعالیت های روزانه، در کل جمعیت سالمند ۶۰ تا ۶۴ ساله در ۳۲ درصد افراد این ناتوانی دیده شده است. یک سوم افراد بالای ۶۰ سال در یکی از ابعاد زندگی مشکل وابستگی به دیگران را داشتند و هر ۵ سال که سن بالاتر می رود بیشتر می شود. یعنی وقتی به بالای ۸۰ سال می رسیم ۶۰ درصد افراد یک وابستگی به دیگران دارند. اگر میانگین بگیریم و به عدد ۴۵ درصد برسیم یعنی در ۸ میلیون سالمند، ۴ میلیون نفر از سالمندان ما به مراقبت نیاز دارند. پس نیاز داریم روی بحث مراقبت و پیشگیری باید کار کنیم.
رئیس سلامت سالمندان وزارت بهداشت ادامه داد: در ۶۰ تا ۶۴ سالگی زنان سهم بیشتری دارند و نزدیک به سه برابر مردان این نیاز به کمک و وابستگی به دیگران را دارند و مشکلات بیشتری دارند. سالمندی زنانه که مشکلات رفاهی دارند و اتفاقاً به کمک بیشتری نیاز دارند و این یعنی زنان باید حمایت بیشتری دریافت کنند. در وزارت بهداشت لازم است توجه بیشتری به این جامعه هدف شود. سازمان بهزیستی هم یکی از اولویتهایش توجه به زنان است و جای تقدیر دارد.
وی ادامه داد: درباره اینکه سالمندان چه میزان می توانند از ابزارهای تکنولوژی (تلفن، پرداخت قبض و…) استفاده کنند نیز نشان می دهد که ۲۰ درصد سالمندان در جمعیت ۶۰ تا ۶۴ سال در یک بعد در این زمینه حداقل نیاز به کمک گرفتن دارند و باز زنان به حمایت بیشتری دارند اما شکاف میان زنان و مردان کمتر است.
شتی در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: حضور سه یا ۵ شاخص از موارد ضعف (قدرت گرفتن چیزی در دست)، سستی یا کندی، کاهش وزن، فعالیت بدنی و خستگی اگر وجود داشته باشد از شاخص های با اهمیت در تعیین وضعیت سالمند و در طب سالمندان نیز به این شاخص ها نیاز داریم. یعنی حتی راه موفق درمان سالمندانی که در این شاخص ها متفاوت هستند نیز متفاوت است. شاخصی را در این زمینه در مطالعه‌ای که انجام شده نشان می دهد که ۳۱ درصد در افراد ۶۰ تا ۶۴ سال در بین یک تا دو شاخص هایی که ذکر شد مشکل دارند. هر چه سن بالاتر می رود این عدد بالاتر می رود و به سن بالای ۸۵ سال ما به سالمندانی می رسیم که خیلی به مراقبت نیاز دارند.
رئیس سلامت سالمندان وزارت بهداشت اظهار کرد: از نظر عوامل خطرساز سلامتی غیرواگیر می توانیم به فشار خون در سالمندان اشاره کنیم که نزدیک به دو برابر کل گروه های سنی را در این گروه جمعیتی شاهد هستیم. درباره شیوع دیابت در سالمندان نیز با دو برابر نسبت به سایر گروه ها رو به رو هستیم.
وی گفت: درباره مرگ و علل مرگ و شیوع یک سری بیماری هاست. هر چه سن بالاتر می رود از ۳۰ به سمت ۸۰ و بالاتر می رویم میزان مرگ افزایش پیدا می کند. در همه سنین عمده مشکلی که افراد را به سمت مرگ می برد بیماری های غیرواگیر است. در سالمندان ۶۰ و بالاتر در مجموع علل مرگ ۳۱۷۴ نفر در هر صد هزار نفر جمعیت را داریم که به تفکیک می شود برای بیماری های واگیر ۱۵۲ نفر در هر صد هزار نفر و در بیماری های غیرواگیر دار می شود ۲۸۲۰ نفر در هر صد هزار نفر و در بخش حوادث می شود ۲۰۱ نفر. می شود گفت الگویی شبیه باقی سنین را اینجا داریم و اکثر سالمندان را به خاطر بیماری های غیر واگیردار از دست می دهیم.
نظر شما